TÜBİTAK proje başvurusu yapmak isteyen bir araştırmacı öncelikle uygun programı seçmeli ve TÜBİTAK PRODİS gibi başvuru sistemlerine kaydolmalıdır. Başarılı bir başvuru için proje önerisinin hedefleri net özgün ve yenilikçi olmalıdır. Ayrıca proje ekibi, bütçe ve faaliyet planı detaylı şekilde açıklanmalıdır. Projenin yazımında sade ve anlaşılır bir dil kullanılması Ar-Ge faaliyetlerinin açıkça belirtilmesi önem taşır. Projenin ilgili programın amaçlarına uygun olması başarı şansını artırır. Ayrıca etik kurul onayları gibi gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması başvuru sürecinin kritik bir parçasıdır.
TÜBİTAK Proje Başvuru Süreci Nedir ve Nasıl Başlatılır?
TÜBİTAK proje başvuru süreci araştırmacının bir proje çağrısına yanıt vermesiyle başlar ve belirli aşamaları takip eder. Bu süreçte ilk adım uygun programın ve proje çağrısının dikkatlice seçilmesidir. Proje çağrılarına başvurabilmek için TÜBİTAK’ın belirlediği kurallar ve formlar doğrultusunda hazırlık yapılmalıdır. Başvuru rehberleri her çağrıya özgü olarak hazırlanır ve başvuru sahiplerinin bu rehberleri dikkatlice incelemesi gereklidir. Proje başvurusu aşamaları şunlardır:
- Çağrı takibi
- Başvuru rehberinin incelenmesi
- Gerekli belgelerin hazırlanması
- PRODİS üzerinden elektronik başvuru yapılması
- Proje öneri formunun doldurulması
- Eklerin sisteme yüklenmesi
- E-imza sürecinin tamamlanması
Proje önerisi hazırlanırken bilimsel ve teknik niteliklerin yanı sıra bütçe ve kaynak yönetimi de büyük önem taşır. TÜBİTAK başvuru sahiplerinden projelerinin yenilikçi uygulanabilir ve araştırma-geliştirme niteliği taşımasını bekler. Proje başvurusu tüm süreçlerin tamamlanmasının ardından TÜBİTAK tarafından değerlendirilir ve başvuru sahibinden gerekirse revizyon talep edilebilir.
TÜBİTAK Proje Başvurusunda Kimler Yer Alabilir ve Şartlar Nelerdir?
TÜBİTAK projelerinde yer alacak kişilerin belirli kriterlere uygun olması gerekmektedir. Proje ekibindeki roller proje yürütücüsü, araştırmacı ve danışman gibi farklı pozisyonları içerir. Her bir rol için ayrı şartlar bulunur ve bu şartların yerine getirilmesi başvurunun kabul edilmesi açısından önemlidir. TÜBİTAK’ın yönetmeliklerinde belirtilen bu koşullara uymayan kişiler projede yer alamaz.
Proje Yürütücüsü
- Doktora veya eşdeğer derece sahibi
- Kadrolu veya tam zamanlı çalışan
- Özel kuruluşlarda en az 6 aydır görev yapıyor
- Emekliler PTİ almamak kaydıyla yürütücü olabilir
Araştırmacı
- En az dört yıllık lisans diplomasına sahip
- Kadrolu veya tam zamanlı çalışan
- Emekliler PTİ almamak kaydıyla araştırmacı olabilir
Danışman
- En az dört yıllık lisans eğitimi almış
- Tam zamanlı çalışan
- Emekliler danışman olabilir
Proje ekibinde yer alacak kişilerin Türkiye’de ikamet etmesi zorunludur. Vakıflar dernekler kooperatifler ve şahıs şirketleri bu tür projelerde başvuru yapamaz. Ayrıca kamu kurumlarının üst düzey yöneticileri yürütücü olarak görev alamaz. Projede danışman olarak yer alacak kişi sayısı projenin özel uzmanlık gerektiren alanlarına göre sınırlandırılır. Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) almayan emekliler yürütücü, araştırmacı ya da danışman olarak görev alabilirler.
TÜBİTAK Proje Başvurusu İçin Hangi Bilgiler ve Belgeler Gereklidir?
TÜBİTAK proje başvurusu yapacak olan bir kişiler başvurduğu programa göre değişiklik gösterse de genel olarak bazı temel belgeleri ve bilgileri sunmak zorundadır. Başvuru sürecinin başarılı olması için her bir belgenin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır. Özellikle proje önerisinin detaylı ve anlaşılır olması başvuru sisteminde kayıtların doğru yapılması ve etik belgelerin tam olması gereklidir.
Temel olarak sunulması gereken belgeler ve bilgiler şunlardır:
- Proje öneri formu
- Etik kurul onay belgeleri
- Proforma faturalar
- Destekleyen belgeler
- Kurumsal onay belgeleri
- Elektronik imza ve başvuru sistemine kayıt
Bu belgeler ve bilgilerin her biri başvurunun temel unsurlarını oluşturur. Proje önerisi formunda projenin hedefleri, kapsamı ve metodolojisi detaylandırılmalı, bütçe ve iş zaman planı net bir şekilde sunulmalıdır. Etik kurul onayları özellikle insan, hayvan veya çevreyle ilgili araştırmalar için gereklidir. Proforma faturalar, malzeme ve ekipman giderlerinin öngörülmesi için eklenirken destekleyen belgeler, iş birliği yapılan kurumlarla yapılan anlaşmalar gibi belgeleri içerir. Ayrıca başvuru sahibinin çalıştığı kurumu temsilen alınacak onay belgeleri de başvuru dosyasında yer almalıdır.
TÜBİTAK Proje Yazımında Hangi Noktalar Başarı Şansını Artırır?
TÜBİTAK proje yazımında başarı şansını artırmak için dikkat edilmesi gereken birçok faktör vardır. Proje önerisinin yenilikçi, somut ve uygulanabilir olması başvuru sürecinde öne çıkmasına yardımcı olur. Projenin başarısını etkileyen ana unsurlardan biri bilimsel ve teknik açıdan güçlü bir yapıya sahip olmasıdır. Ayrıca proje ekibinin yeterliliği, bütçe planlamasının dengeli olması ve yaygın etki potansiyeli gibi unsurlar da başarıya katkı sağlar.
Başarılı bir proje yazımı için şunlara dikkat edilmelidir:
- Yenilikçilik ve özgünlük
- Bilimsel ve teknik planlama
- Somut ve ölçülebilir hedefler
- Literatür taraması
- Dengeli bütçe planlaması
- Nitelikli proje ekibi
- Yaygınlaştırma potansiyeli
Başvuru aşamasında proje hedeflerinin net bir şekilde tanımlanması değerlendirme sürecinde projeyi öne çıkarır. Proje yazımı sırasında projenin toplum, bilim ve teknoloji alanındaki katkıları da vurgulanmalıdır. Projenin hedefleri SMART modeliyle uyumlu olacak şekilde belirlenirse başarı şansı daha da artar.
TÜBİTAK Proje Değerlendirme Süreci Nasıl İşler?
TÜBİTAK proje değerlendirme süreci başvuruların titizlikle ele alındığı çok aşamalı bir süreçtir. İlk adımda projeler ön inceleme aşamasından geçer ve format içerik uygunluğu kontrol edilir. Gerekli düzenlemeler talep edildikten sonra uzman hakemler tarafından bilimsel ve teknik açıdan değerlendirilmeye alınır. Hakemler ARBİS sisteminden seçilerek proje uzmanlarının gözetiminde çalışır. Değerlendirme sırasında projeler üç ana kritere göre incelenir:
- Bilimsel yenilik
- Proje planı uygunluğu
- Ekonomik ve sosyal katkı
Başvuruların eksik bulunduğu durumlarda TÜBİTAK proje sahibine gerekçeli bir ret bildirimi yapar. Bu ret yazısı projenin iyileştirilmesi gereken yönlerini açıklar. Ret sonrası proje sahibi geri bildirimleri dikkate alarak başvurusunu revize edebilir ve sonraki dönemde yeniden başvuruda bulunabilir. Projelerin geliştirilmesi ve yeni başvuru süreçleri araştırmacının başarıya ulaşma şansını artırır.

10 yılı aşkın süredir hibe & teşvik süreçleri üzerine çalışmaktayım. Aktif olarak sektörde yer aldığım bu sürede yaklaşık 100 firmaya 1 milyar TL’den fazla destek kazandırdım. Kariyerim boyunca IPARD projelerinin yanı sıra Avrupa Birliği, KOSGEB, TÜBİTAK, Tarım Bakanlığı gibi kurumların farklı proje türlerinde yer aldım. İşletmenizin Ar-Ge ve yatırım ihtiyaçlarında devlet desteklerinden yararlanabilmek için iletişime geçebilirsiniz.