Hibe geri ödemesiz olarak sağlanan finansal destekler olup girişimcilere, işletmelere veya projelere maddi katkı sağlamak amacıyla sunulur. Teşvik ise belirli yatırımları veya faaliyetleri özendirmek için devlet tarafından maddi ya da manevi yardımlar şeklinde verilir. Hem hibeler hem de teşvikler ülke ekonomisini canlandırmak, yatırımları artırmak ve istihdamı desteklemek için önemli araçlardır. Vergi indirimleri sigorta prim destekleri gibi şekillerde uygulanan teşvikler işsizliği azaltma ve üretimi teşvik etme amaçlarını taşır. KOSGEB ve TÜBİTAK gibi devlet kurumları tarafından belirli koşullarla sunulmaktadır.
Hibe ve teşvik nedir, ne amaçla verilir?
Hibe geri ödemesiz olarak verilen finansal desteklerdir ve genellikle projeleri girişimleri veya yenilikçi fikirleri desteklemek amacıyla sağlanır. Bu destekler devlet, uluslararası kurumlar veya sivil toplum kuruluşları tarafından verilir. Hibeler sosyal, ekonomik ya da çevresel kalkınmaya katkı sağlamayı hedefler ve çeşitli sektörlerde kullanılabilir.
Teşvik ise devletin belirli ekonomik ve sosyal hedeflere ulaşmak için sunduğu maddi yardımlardır. Teşvikler üretimi artırma, istihdam yaratma ve girişimciliği destekleme gibi amaçlarla verilir.
Hibe ve teşviklerden kimler yararlanabilir?
Hibe ve teşviklerden yararlanabilecek kesimler Türkiye’de farklı sektörlerde faaliyet gösteren ve belirli şartları sağlayan kişi ve kuruluşlardan oluşmaktadır. Devletin sunduğu hibeler ve teşvikler ekonomik kalkınmayı desteklemek, girişimciliği artırmak ve dezavantajlı gruplara fırsatlar sunmak amacıyla çeşitli kategorilere ayrılmıştır. Girişimciler, KOBİ’ler, işverenler, üreticiler ve tarım sektöründeki aktörler bu desteklerden faydalanabilecek kesimlerin başında gelir. Aynı zamanda gençler kadınlar ve engelli bireyler gibi dezavantajlı gruplar için de özel destek programları mevcuttur.
Desteklerden yararlanabilecek başlıca kesimler:
- Yeni iş kurmak isteyen girişimciler
- KOBİ’ler
- İşverenler
- Dezavantajlı gruplar (kadınlar, gençler, engelliler, eski hükümlüler)
- Tarım ve kırsal kalkınma projeleri yürüten çiftçiler
Bunun yanı sıra Türkiye’de devlet hem yerel hem de uluslararası düzeyde rekabet gücünü artırmak amacıyla inovasyon Ar-Ge ve dijitalleşme projelerine yönelik teşvikler sağlamaktadır. Özellikle teknoloji tabanlı iş geliştirme projeleri ve ihracat odaklı girişimler de teşvik kapsamına alınmaktadır. Hibe ve teşviklerden yararlanmak için ilgili devlet kurumlarının sağladığı eğitim ve destek programlarına katılmak ve belirli koşulları yerine getirmek önemlidir. KOSGEB, TÜBİTAK, İŞKUR ve Tarım ve Orman Bakanlığı bu süreçte öne çıkan kurumlardandır.
Hibe ve teşvik programlarına nasıl başvurulur?
Hibe ve teşvik programlarına başvurmak için izlenmesi gereken süreç başvuru yapılacak kuruma göre değişiklik gösterir. Her kurumun başvuru şartları ve uygulama adımları farklı olmakla birlikte genel olarak online platformlar üzerinden yapılmaktadır. Girişimciler, KOBİ’ler, ihracatçılar ve teknoloji odaklı işletmeler devletin sunduğu hibe ve teşviklerden yararlanabilir. Başvuru yapılacak programa göre gerekli belgeler hazırlanarak süreç tamamlanır.
Başvuru yapılabilecek başlıca kurumlar:
KOSGEB başvuruları genellikle KOSGEB’in veri tabanına kaydolduktan sonra online olarak yapılır. Girişimciler için Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi zorunludur ve iş planı hazırlığı gereklidir. TÜBİTAK ise Ar-Ge ve inovasyon odaklı projeler için başvuru kabul eder çağrı dönemlerine göre başvuru yapılır. İhracat yapmak isteyen firmalar Ticaret Bakanlığı’nın destek programlarından faydalanmak için başvuru yapabilir. SGK ve İŞKUR destekleri ise istihdam teşviki amacıyla sunulmaktadır ve online başvuru yapılabilir.
Her kurumun destek programlarına başvuru yaparken ilgili başvuru formlarının eksiksiz doldurulması ve gerekli belgelerin tamamlanması gerekir. Online başvuru süreçleri sayesinde başvurular daha hızlı ve pratik bir şekilde tamamlanabilir.
Hibe ve teşviklerin ekonomiye katkısı nedir?
Hibe ve teşviklerin ekonomiye katkısı oldukça geniş kapsamlıdır ve birçok farklı alanda olumlu etkiler yaratır. Bu destekler işletmelerin büyümesini sağlarken maliyetlerini azaltır ve rekabet güçlerini artırır. Aynı zamanda yeni yatırımları teşvik ederek ekonominin dinamiklerini canlandırır. Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları için sağlanan teşvikler işletmelerin yenilikçi ürünler geliştirmelerine olanak tanır ve uluslararası pazarlarda rekabet avantajı kazanmalarını destekler.
Teşviklerin sağladığı başlıca katkılar:
- İstihdam yaratma
- Yatırımı teşvik etme
- Maliyetleri azaltma
- Ar-Ge ve inovasyonu destekleme
- Bölgesel kalkınmayı hızlandırma
Bölgesel kalkınma açısından da teşvikler önem taşır. Özellikle ekonomik olarak geri kalmış bölgelerdeki yatırımları destekleyerek bu bölgelerdeki işletmelerin büyümesine katkıda bulunur ve bölgesel eşitsizlikleri azaltır. Büyük ölçekli yatırımlar için sağlanan teşvikler sanayinin gelişimini hızlandırarak ülkenin genel kalkınmasına katkı sağlar. İstihdam üzerinde de olumlu etkileri görülür; sigorta prim destekleri gibi teşvikler işverenlerin daha fazla personel istihdam etmesine yardımcı olur ve işsizliğin azalmasına katkı sağlar.
10 yılı aşkın süredir hibe & teşvik süreçleri üzerine çalışmaktayım. Aktif olarak sektörde yer aldığım bu sürede yaklaşık 100 firmaya 1 milyar TL’den fazla destek kazandırdım. Kariyerim boyunca IPARD projelerinin yanı sıra Avrupa Birliği, KOSGEB, TÜBİTAK, Tarım Bakanlığı gibi kurumların farklı proje türlerinde yer aldım. İşletmenizin Ar-Ge ve yatırım ihtiyaçlarında devlet desteklerinden yararlanabilmek için iletişime geçebilirsiniz.